Apô-Apô (Zarzuela) at Kung Sinong Apô-Apô (Kasaysayan)

47 pages

Tagalog

Apô-Apô (Zarzuela) at Kung Sinong Apô-Apô (Kasaysayan)

theyl - Pantaleón S. Lopez

Le téléchargement nécessite un accès à la bibliothèque YouScribe
Tout savoir sur nos offres

47 pages

Tagalog

Le téléchargement nécessite un accès à la bibliothèque YouScribe
Tout savoir sur nos offres

Informations
Extrait

Informations

Publié par	theyl
Publié le	08 décembre 2010
Nombre de lectures	155
Langue	Tagalog

Extrait

The Project Gutenberg EBook of Apô-Apô (Zarzuela) at Kung Sinong Apô-Apô (Kasaysayan), by Pantaleón S. Lopez

This eBook is for the use of anyone anywhere at no cost and with almost no restrictions whatsoever. You may copy it, give it away or re-use it under the terms of the Project Gutenberg License included with this eBook or online at www.gutenberg.net

Title: Apô-Apô (Zarzuela) at Kung Sinong Apô-Apô (Kasaysayan)

Author: Pantaleón S. Lopez

Release Date: November 7, 2005 [EBook #17023]

Language: Tagalog

Character set encoding: ISO-8859-1

*** START OF THIS PROJECT GUTENBERG EBOOK APÔ-APÔ (ZARZUELA) AT KUNG ***

Produced by Tamiko I. Camacho, Pilar Somoza and the Online Distributed Proofreading Team at http://www.pgdp.net. Special thanks to Matet Villanueva, and Ateneo Rizal Library-Filipiniana Section for helping to reconstruct some portions of this project. (This file was made using scans of public domain works from the University of Michigan Digital Libraries.)

"APÔ-APÔ"

(ZARZUELA)

"Kung sinong Apô-Apô"

(KASAYSAYAN.)

Pantaleón S. Lopez

MAYNILA

LIMBAGAN NINAFAJARDO ATKASAMA Daang Carriedo Blg. 101, Sta. Cruz

1908.

TALAAN NG NILALAMAN

"APÔ-APÔ" (ZARZUELA)

ESCENA I. ESCENA II. ESCENA III. ESCENA IV. ESCENA V. ESCENA VI. ESCENA VII. ESCENA VIII. ESCENA IX. ESCENA X. ESCENA XI. ESCENA XII. "Kung sinong Apô-Apô" (KASAYSAYAN.) Sa aking Bayan I.Kung sinong Apô-Apô. II.Ang pag-owi sa bahay ni Kadiliman. III.¡Ang pakikipagkita ni Kadiliman sa canyang mg̃a casama! IV.Kung ano ang Teatro at pagkikita ni Tengteng Kamagong at Agong Kadiliman. V.¿Anong laya ng̃isang tawo? VI.Ng̃si Kadiliman ay nahihiga dahil sa sakit na taglay. VII.Ng̃Pagsaulan na ng̃hining̃a si Kadiliman. VIII.Ng̃hing̃an ng̃liwanag si Kadiliman ni Giday Lasenga. IX.Nang napanaginip ni Kadilimang siya'y kausap ng̃isang makata. X.Ang Pagkikita ní Tenteng Kamagong at Bakokoy. XI.Ang pagsasalo-salo sa bahay ni Kadiliman. XII.Nang naglulubha si Kadiliman.

Zarzuelang tagalog na may isang bahagi, ikatha ni P. S. Lopez, at tugtugin ni Mateo Varios na pinamagatang:

"APÔ-APÔ" MG̃A TAO SA OBRA.—MG̃A ARTISTA. Soledad G. Máxima Gonzales. María Bb. Petrona Polintan. Ludovico G. P. S. Lopez.

Tio Agong » F. P. Ballecer. Bakokoy » Juan Bernabe. Tio Pedro » E. Peña. Totong » F. Peña. KAPISANAN NG̃PANDAY.

Tanging bahagi Pagbubukas ng̃ tabing mamamasid ang isang taller ng̃ pandayan si Ludovico at mg̃a panday.

Páhiná 5

ESCENA I. MUSICA No. 1. COROS.—Itong ating kabuhayan ang mag panday gabi't araw siyang tang̃ing kabuhayan ̃kapatid at magulang. ng LUDOVICO.—Kapalara'y sinakbibi kabuhayay kinandili at guinhawa'y humalili, palad ng̃aning tantong apí. CORO.—Bawat palo ng̃a sa bakal ng̃martillong nasa kamay pawis nag tagtagastasan. sa katawang ng̃lulumay. hot, hot, hot, SALITAAN. AGONG.—Luduviko kapatid ko: dahil saiyo ay diko maikakailâ na ako'y guminhawâPáhiná 6 sanhî sa mabuting iyong pamamanihala nitong aking kabuhayan. VICO.—Diko po itinuturing. AGONG.—Sa gayon ay maraming salamataalis. PEDRO.—Kaibigan ayon sa kainaman mong ugali dika sukat mag tiwalâ ng̃ labis sa ating apô-apôan, sapagkat dinguín mong madalas asalin niyan: Iyan ay walang ugaling makisama sa di niya mauulól, at marunong gumalang sa

matwid, siya,i, di mopa kilalá dahil sabago kapang nakakasama ¿gaano nabang panahon ang iyong pagkalagay dito? VICO.—Dalawang taon lamang. PEDRO.—¿Gasino na ang dalawang taon? ako'y nakilala ko pati inunan niyan at sa katunayan, iyan ay pang-ulo ng̃isang tungkos na inútil at walang ini-isip kung di ululín ang mg̃a kaawa-awa, walang bigóng kilos na di pinagkakagasta; at ang bawat hindi umamin sa linsad niyang paraan ay tuturang walang pag-ibig sa lupang kinamulatan. VICO.—Katoto: masalág ko ang iyong pang̃ung̃usap, si Tio Agong ay walang kasalanan, sapagkat sa bayang walang napakukutos, ay walang mang̃ung̃utos, tuturan mong siya'y pang̃ulo ng̃ isang kapisanan. ¿Hindi mo ba natatalos yaong wika: Na sa bayan ng̃ walang Hari kundi ang gungong? Kaya wala sa ulol gunam-gunam ko ang ako'y kaniyang pagtaksilan. PEDRO.—Ito'y sinabi ko lamang, huag mong lílimutin yaong wika: na ang mapagkatiwala madalas mapang̃anyaya iyong tatandaanaalis. Lalabas si Soledad Malungkot.

ESCENA II.

SOLEDAD.—Guiliw kong asawa! bagaman,t, mahapdî, sa puso,t, panimdim ang isasangunî, pag iinutan ko, na maimungkahî sabahay naito'y huag mamalagui. VICO.—Ikaw'y asawa ko ano mang masapit ikaw lang ang tang̃ing sa dib-dib naguhit nag papagal ako kasi ko at ibig sa iyo ang dahil.... SOLEDAD.—Dinguin mo ang sulit: Ibig kong sa bihin ngayong ipamalay ̃ sa iyong kasamá ikaw,i, humiwalay. VICO.—Ang lahat mong sabi aking hahadlang̃an pagkat diko ibig at di katuiran. Ako'y kilalá mong inanák sa pagod sapagtatrabaho'y nabuhos ang loob ang pandayang ito kung kaya lumusog ay dahil sa akin. SOLEDAD.—¡Maawain kong Dios! VICO.—Talastas mong dati ang aking puhunan sa pandayang ito'y madlang kapaguran ng̃ayong sumapit na ang pakikinabang manghihikayat kang akoy humiwalay. SOLEDAD.—Dinguin aking guiliw itong isasaad na sa pagkahimlay aking na pang̃arap ang taksil na Agong magdarayat sukab

Páhiná 7

Páhiná 8

at sa may asawa ay nang̃ungulimbat. ̃ Tang̃i pasarito ang dulong himutok ng nag bigay agam aking bung̃ang tulog ̃ kahiman daw lang̃ít ang iyong idulot kagantiha'y lason. VICO.—Bibig mo'y itiklokaalis si Vico

MUSICA No. 2.

(2 ulit) (Anong sakláp na damdamin itong aming nararating ang asawang guiniguiliw walang tiguil sa pagdaing) (2 ulit.) (2 ulit) (¡Oh! Bathalang lubhang mataas asawa koy iyóng iligtas ̃dláng bagabag sa mga ma malayô sa tanang hirap.) (2 ulit).

SALITAAN.

SOLEDAD.—Hindi malang̃ap ko ang mg̃a insal ng̃lilong si Agong may asal halimao hindi na nang̃imi pag sinta'y ialay ¿sa isang gayako?

ESCENA III. Lalabas si Pedro, may dalang sulat. PEDRO.—Soledad pag masdan. SOLEDAD.—Tio Pedro, ikaw po,i, manaing̃a: natatanto ko po na ikaw ay may dangal ̃ na taglay, kung ako po ba'y may ipag tapat sa iyo, ikubli mo po kaya. PEDRO.—Ah, Soledad puputok sa lupa, ng̃unit sa aking dila ay hindi; turan mo. SOLEDAD.—¿Ano po ba ang pagkakilala mo kay tio Agong? PEDRO.—ha, ha, ha. Isang tawong lasengo, ang sinabi sa umaga na lilimutan sa hapon, isang ugaling muyordinario, baga man mauban, ang laman ng̃ utak ay kam̃an, isang tawong mapag-ulol sa kababayan, isang tawong madalas angmang sangkalanin ang bayan, isang tawong mapag apôapôan, isang tawong hantik pa sa limatik, isang tawong mapagpasamba sa tanto niyang hãl, isang taw nga ong tumandâ sa pagkabusabos, at isang tawong.... SOLEDAD.—Hintay ka po muna. PEDROisang tawong kung hindi mo alintanahin ang.—Ah, hindi mona maa-awat, kanyang....

Páhiná 9

SOLEDAD.—Tapusin mo na po. PEDRO.—Aba ay tapos na ng̃a, ¿ano naman ang ipagtatapat mo sa akin? SOLEDAD.—Marahil po'y tanto mo, na kung hindi dahil kay Ludovico, ay hindi uusbong ang kaniyang kabuhayan. PEDRO.—Oo ng̃kaya't ang pamarali ni tio Agong, si Ludovico daw aya, tanto ko, socio industrialsa pandayang ito. SOLEDAD.—Madalumat mo po bang ialay sa akin ang kanyang pag-ibig, madalumat mo po bang nasain ng̃ na iyan, na ihapay ang puri ng Agong̃ kanyang pinakikinabang̃an. PEDRO.—Ito'y hindi ko ng̃madadalumat at dapat ko namang dalumatin, na baka kayaa naman ang ibig niyang mangyari, sapagka't si Ludovico aysocio industrialniya sa pandayan, siya nama'y magingsocio industrial Ludovico sa iyo ha, ha, ha ni ... ito'y hindi natin masusukat. SOLEDAD.—Kaya't yayamang sa aking asawa'y wala akong sukat magagawang paraan upang ipamalay sa kanya ang mg̃a bagay na ito ikaw na po ang magsabi sa kanya. PEDRO.—No puede ser hija de Dios. SOLEDAD.—¿Hindi ka po ba nahahabag sa aking asawa? PEDRO.—No puede ser hija de Dios. takot na takot ako sa basagulo, kung iyan ay sabihin ko kay Ludovico at paputukin naman ni Ludovico ang ulo niyan, di pati ako'y hila-hila saJuzgado. SOLEDADpo itong sulat na ibinigay mo sa akin?.—¿Ano PEDRO.—Si tio Agong ang nagpapadala sa iyo niyan, huag ko daw pagpapahamakang buksan. SOLEDAD.—Ng̃iyo pong matanto babasahin ko sa iyobubuksan ang sulat. Guiliw kong Soledad: Gaáno kayang pagtataká ang tatamuhin ng̃ iyong mapayapang dibdib na kung sa kalatas kung ito'y matantô ang laki ng̃aking pag-ibig. PEDROmo, dadasalin ko naman ang sampung utos ng.—Samantalang binabasa ̃ Dios, Luluhod. Ang una ibigin ang Dios na lalô sa lahat. SOLEDAD.—Ini-ibig kita hangang huling tibok ng̃ aking paghing̃a kahi't dios man ang humadlang. PEDRO.—Ang ikalawa huag kang manumpa sa sa ng̃alan ng̃Dios. SOLEDAD.—Ikaw ang pang̃ing̃ilinan ko't igagalang. PEDRO s.—An ikatlõ g a lahat lamang ng̃lingo at pista ka mang̃ingilin. SOLEDAD.—Soledad igagalang kita. PEDRO.—Ang ikaapat igalang mo lamang ang ina mo't ama gayon din ang katwiran. SOLEDAD.—Mamahalin kita ng̃higit sa buhay. PEDRO.—Ang ikalima huag pumatay ng tawo. ̃

Páhiná 10

Páhiná 11

SOLEDAD.—¡Ay Soledad! ikaw ang buhay ko. PEDRO.—Ika anim huag kang makiapid sa di mo asáwa. SOLEDAD.—Ikaw Soledad ang tang̃ing numakaw ng̃aking puso. PEDRO.—Ang ikapito huag mong nanakawin ang ipinagkakatiwala sa iyo. SOLEDAD.—Soledad ng̃aking buhay ang ninasâ kong ito'y hindi mahahadlang̃an kahit ang Dios. PEDRO.—Ikawalo, huag kang mapagbintang sa kapua mo, bago bago ikaw ang lilo. SOLEDAD.—Soledad ko, ikaw ang pinagnasaang pagkamatayan ng̃aking pag-ibig. PEDRO.—Ikasiam huag pagnasaan ang asawa ng̃kapua mo. SOLEDAD.—Guiliw kong Soledad ikaw ang aariin kong kaisang puso. PEDRO.—Ikasampu huag mong pagnasaan ang ari ng̃ lalo na kung iguinagalang iba, ka. SOLEDAD.—Hahanganan kona ang takbo nang pluma sapagka't ikaw din ang iibiguin ko kahit anong karatnan. PEDRO.—Ang sampung utos ng̃ Diosdalawa ang kinauuwian: ibiguin mong iyong kapua gayon din ang Dios, at bayaan mong mamili sila kung alin ang kanilang ibigtitindig. Pues iha ikaw ang makapamimili ng̃iyong ibig. SOLEDAD.—Kaya ng̃a po tio Pedro, gawan mo po ng̃ paraan walin sa kanyang loob ang kanyang nina-nais sa kayo din po ang kaututang dila niyan. PEDRO.—Bueno, pabayaan mo,t, akong bahala. SOLEDAD.—Siya diyan napo kayoaalis. PEDRO.—Saragating tawo itong si Agong Maria, Marialalabas si Maria.

ESCENA IV.

MARIA.—Ano. PEDRO.—Natatanto mo itong si Tio Agong; ibig lumigaw dito kay Soledad, palang Jesus mariosep bakit ko ba naipagtapat dito. MARIA.—¿Si Soledad na asawa ng̃kanyang kasamá? PEDRO.—Oo. MARIAkana sasinasabi kona sa iyo,t, ang sinalibad ng.—Maniwala ̃isang laksang iyan e. PEDRO.—Ako pang guinawang taga dala nang sulat. MARIA.—Sinasabi ko sa iyo,t, iyang pagka meketrepe mo á ¿Hindi kaba na hihiâ sa tawo na iyang tandâ mong iyan ay pumasok kang ...owaambaañtok ng sunpag hindi ko pinaaguasa ang ilong mo á ¿Bakit ba sunod ka ng̃ sunod sa hayop na iyan? PEDRO.—Mangyari ako'y natatakot baka akoy maturang hindi mabuting kababayan.

Páhiná 12

Páhiná 13

MARIA.—Naku.....pag hindi ko binalibol ang bung̃añmo á, ang sukat mong akalain ga itong aking sasabihin: kung ang tawo bang iyan ay mabuting cristiano, dapat bang pag nasaan ang asawa ng̃kanyang kasamá. LALABAS SI BAKOKO'Y

ESCENA V.

BOKOKOY.—Magandang araw po. PEDRO—¿Sino? . BOKOKOY.—¿Sino puba ang amo dito? PEDRO.—¿Bakit? BOKOKOY.—Ibig ko pu sanang manilbihan. MARIA.—¿Baka hindi ka makatatagal dito? BOKOKOY.—Tatagal po. PEDRO.—Ng̃ maligtas sa mg akoỹa basagulo ipasok ko ito, hoy ¿ano ang pang̃alan mo? BOKOKOY.—Bokokoy po. PEDRO.—Dito'y talagang nangang̃ailang̃an ng̃ datapua't isang alilang pipe, dahil alilà, ̃ sa ikaw ay hindi pipe tuturuan kitang maging pipe, pagka't ang amo dito ay ayaw makikisama kung hindi sa pipe, bulag, at kimaw na gaya ko; ako man ay hindi rin kimaw nagkikimawkimawan lamang ako, o tignan mo. Biglang hahampasin sa tiyan si Bakokoy. BOKOKOY.—Aray, ha ha ha..... PEDRO.—¿Bueno, ibig mo? iyan man hindi rin bulag. BOKOKOY.—Opo. PEDRO.—Pag sinabi sa iyong ganitoikukumpas ang kumay sa mukha babayi ang kailang̃ankukumpas ulipag ganito lalaki. BOKOKOY.—Opo. MARIA.—Mabuti, insayuhin mong mabuti iyan at papasok ako dito sa loobaalis.

Páhiná 14

Páhiná 15

ESCENA VI. PEDRO.—¿Magkanong sueldo ang ibig mo? BOKOKOY.—Kahi't na po magkanouubo sa loob si Agong. PEDRO.—Humanda ka at nandito na.Lalabas si Agong. AGONG.—Pedro, aha? sino iyan? PEDRO i e, baka wika ko dahil sa ko a -anta ina na alila.—Ibi umasok

maibigan mo. AGONG.—Aha, oo kung pipe ay ibig ko ng̃a magkano ang̃sueldo tanung̃in mo. PEDRO.—Bokokoy. AGONG.—Anong ngalan? ̃ PEDRO.—Bokokoy, ayon sa recomendación na aking tinangap. Hoy,kukumpasan kung magkano ang ibig sahurinmagkano ang ibig mong sueldo. BOKOKOY.—Ikukumpas na limang piso. PEDRO.—Límang piso daw. AGONG.—Comforme ako, hoytatampalin sa balikat kukumpasan ng̃ anong kahit makita huag sasabihinhuag mong sasabihin ¿ha? BOKOKOY.—Ong....tatangotango. ̃ ̃ AGONG.—Tio Pedro, anong sagot ni Soledad? PEDRO.—Tio Agong, pillo ka pala naghain ka pala ng̃pag-ibig kay Soledad. AGONGSaragate ka tio Pedro, marahil binuksan mo ang sulat..—He, he, he.... Sa tuina't magtatawanan ang dalawa makikitawa si Bokokoy. PEDRO.—Hindi ko binubuksan kung di binasa sa akin ni Soledad, dahil sa kilala ni Soledad na marunong akong magkubli ng̃lihim, samantalang kanyang binabasa dinadasal ko naman ang sampung utos ng̃Dios, ng̃marinig niyang ang ika anim na utos ng̃ na huag makiapid sa may asawa namung Dios̃ay ang mata, saka tumawa ng̃ lihim kaya't tila tinatangap na ang iyong pag-ibigmagtatawanan maquiquitawa si Bakokoy. AGONG.—Hoy, ¿bakit ka tumatawa? PEDRO.—Talagang ganyan iyan, pagnakakita ng̃ tumatawa nakikitawa din ha, ha, ha ...Tatawa si Pedro makikitawa si Bokokoynakita mo na di nakikitawa naman. AGONG.—Aba sieng̃a a, dahil sa ang aking pagkaalam, ay tungkol pipe, siempre bing̃i. PEDRO.—Oo ng̃a bing̃i ng̃a iyan sa iyon ang kanyang ugali, pag nakakita ng̃tumatawa nakikitawa, anong magagawa natin: tawanan mo; pag hindi ka tinawanan talo ako. AGONG.—H oy,ng̃ing̃iti si Agong ng̃ing̃iti din si Bokokoy, hahalakhak si Agong hahalakhak din si Bokokoy. PEDRO.—Kaya wala tayong dapat katulung̃pagligaw mo kay Soledad kung hindiin sa iyan. AGONG.—¿Saan naroroon si Soledad?liling̃on si Pedro masusuliapan si Soledad na lumalabas.

ESCENA VII. PEDRO.—Naito siya't dumaratingPatakbong aalis. AGONG.—Ay! Soledad!

Páhiná 16

Páhiná 17

SOLEDAD.—Aba bastos na tawo ito, hindi na kayo nahihiya, kahit may tawo. AGONG.—Diyan ay huag kayong mag-alaala, pagka't tang̃i sa iyan ay pipe, bing̃i pa ¡Ay Soledad! SOLEDAD.—Di ka na nang̃imi sa aki'y maghain ¿ng̃ pagsinta? ¡may lahi kang iyong taksil! AGONG.—¿Maging sala kaya ang gawang gumiliw? SOLEDAD.—Sukat na, sukat na, may dilang matabil. Dapat mong ling̃apin ang aking asawa marunong mag tapat sa pakikisama, maguing araw gabi, tanghali't umaga trabaho ang ibig upang guminhawa. Bagá man sakali iyong namamálas sa ibang babae ang ugaling judas ako naman sana'y huag mong itulad tatampalin kita.... BAKOKOY Jeremias.. Frefeta — AGONG.— Huag maguing tampal sukdang maging suntok titiisin ko rin tagl̃g-irog ay ng pa kahit sa ng̃ayon din buhay ko'y matapos iibiguin kita. BOKOKOY.—Santo Nicodemus. AGONG.—Ako'y kilanlin mo sa bayan ay tanyag bawa't nasain ko'y nasusunod agad. SOLEDAD.—Kung magkaganito matwid ay baligtad, ng̃uni't huag gawin sa nangadidilat. ̃ AGONG.—Pag-ibig ko'y tuloy, hindi magagatol pagka't akong apô.... BOKOKOY.—Malapit lumindol. AGONG.—Ang kahit bumaha ng̃ayon din ng̃apoy, ini-ibig kitayayakapin. SOLEDAD.—IilagAh, lahing Faraon. Dika na nahĩasal mong iyan ya ng isang may asawa iyong pang̃ahasan bulok ang puso mo, may lahing halimaw di ka na natutong magbigay pitagan. AGONG.—Itong pagsinta kong nakintal sa dibdib hindi maaampat ano mang masapit an aka kon ito, hulo na ñlañit

Páhiná 18