Cymraeg yn y Gweithle , livre ebook

University of Wales Press - Rhiannon Williams

Découvre YouScribe en t'inscrivant gratuitement

Je m'inscris

Obtenez un accès à la bibliothèque pour le consulter en ligne
En savoir plus

160 pages

Welsh

Vous pourrez modifier la taille du texte de cet ouvrage

Obtenez un accès à la bibliothèque pour le consulter en ligne
En savoir plus

A propos
Informations
Extrait

Description

Yn sgil y Mesur Iaith a’r Safonau a gyflwynir gan Lywodraeth Cymru, mae mwy o alw nag erioed am weithwyr proffesiynol dwyieithog yng Nghymru heddiw. Dyma lawlyfr ymarferol sydd â ffocws penodol ar ddatblygu sgiliau iaith yn y gweithle, er mwyn ymestyn sgiliau iaith yn bennaf mewn cyd-destunau penodol a dulliau ymarferol. Mae’r gyfrol yn addas ar gyfer unrhyw un sy’n bwriadu defnyddio’r Gymraeg yn eu gwaith neu’n dymuno magu hyder wrth gyfathrebu ar lafar ac yn ysgrifenedig. Ceir yma gyfarwyddiadau, enghreifftiau a phatrymau i’w hefelychu, tasgau ac ymarferion a phwyntiau trafod. Nid cyfrol ramadeg yw hon, ond llawlyfr hylaw sy’n canolbwyntio ar ddefnyddio’r iaith mewn cyd-destun proffesiynol – canllaw defnyddiol ar gyfer gweithlu cyfoes yr 21ain ganrif.

I ddarllen erthygl Rhiannon Heledd Williams am ei chyfrol, ewch at wefan Parallel.Cymru https://parallel.cymru/rhiannon-heledd-williams-cymraeg-yn-y-gweithle/

CYNNWYS
Cyffredinol: Llunio Dogfen Broffesiynol
Adran 1: Y Broses Ymgeisio am Swydd
Adran 2: Tasgau Byd Gwaith
Adran 3: Ymarferwyr Proffesiynol
Atodiad

Sujets

Disciplines

Language Arts

Lettres et linguistique

Vocabulary

Spelling

Informations

Publié par	University of Wales Press
Date de parution	15 juillet 2018
Nombre de lectures	0
EAN13	9781786832788
Langue	Welsh

Informations légales : prix de location à la page 0,1050€. Cette information est donnée uniquement à titre indicatif conformément à la législation en vigueur.

Extrait

Cymraeg yn y Gweithle
C YMRAEG YN Y G WEITHLE
Rhiannon Heledd Williams
Hawlfraint © USW Commercial Services Ltd, 2018
Cedwir pob hawl. Ni cheir atgynhyrchu unrhyw ran o’r cyhoeddiad hwn na’i gadw mewn cyfundrefn adferadwy na’i drosglwyddo mewn unrhyw ddull na thrwy unrhyw gyfrwng electronig, mecanyddol, ffotogopïo, recordio, nac fel arall, heb ganiatâd ymlaen llaw gan Wasg Prifysgol Cymru, 10 Rhodfa Columbus, Maes Brigantîn, Caerdydd, CF10 4UP.
www.gwasgprifysgolcymru.org
Mae cofnod catalog i’r llyfr hwn ar gael gan y Llyfrgell Brydeinig.
ISBN 978-1-78683-276-4
e-ISBN 978-1-78683-278-8
Datganwyd gan Rhiannon Heledd Williams ei hawl foesol i’w chydnabod yn awdur ar y gwaith hwn yn unol ag adrannau 77 a 79 Deddf Hawlfraint, Dyluniadau a Phatentau 1988.
Ariennir y cyhoeddiad hwn yn rhannol gan Brifysgol De Cymru.
Nid cyfrifoldeb y cyhoeddwr yw hirhoedledd neu gywirdeb URL ar gyfer unrhyw wefannau allanol neu ryngrwyd trydydd-parti a gyfeirir atynt yn y cyhoeddiad hwn; ac ni all y cyhoeddwr warantu fod, nac y bydd, holl gynnwys y cyfryw wefannau yn parhau'n gywir neu'n addas.
Clawr : Olwen Fowler / Shutterstock
i Cadi Fflur, ein henfys
Cynnwys
Tudalen Deitl
Tudalen Hawlfraint
Geirnod
Rhagair
Cydnabyddiaethau
Cyffredinol: Llunio Dogfen Broffesiynol
Adran 1: Y Broses Ymgeisio am Swydd
1 Hysbysebion Swydd
2 Ffurflen Gais/Llythyr Cais
3 CV
4 Cyfweliad
5 Llythyrau Recriwtio
6 Geirda
Adran 2: Tasgau Byd Gwaith
1 Cyfarfod Busnes
2 Llunio Adroddiad
3 Llythyrau Ffurfiol
4 Datganiad i’r Wasg
5 Asesiad Risg
6 Trefnu Digwyddiad/Cynhadledd
7 Cynllunio a Gwerthuso Prosiect
Adran 3: Ymarfer Proffesiynol
1 Cynllunio Gyrfaol
2 Arfarnu/Gwerthuso Staff
3 Dyddiadur Gwaith
4 Cydymffurfio
5 Sgiliau Cyflwyno
6 Efelychiad o Sefyllfaoedd Byd Gwaith
Nodiadau
Atodiad
RHAGAIR
Mae galw cynyddol am weithwyr proffesiynol sy’n gallu trin a thrafod y Gymraeg yn hyderus. Yn sgil strategaethau iaith Llywodraeth Cymru a’r safonau, mae dirfawr angen adnoddau sy’n paratoi unigolion ar gyfer gyrfa yn y Gymru gyfoes. Mae cyflogwyr mewn gweithleoedd dwyieithog hefyd yn mynnu sgiliau cyflogadwyedd o’r radd flaenaf. Yn ddiweddar, mae termau megis ‘Cymraeg Proffesiynol’, ‘Cymraeg Byd Gwaith’ a ‘Chymraeg yn y gweithle’ wedi ennill eu plwyf wrth i rai sydd wedi derbyn unrhyw fath o addysg Gymraeg ofyn am arweiniad pellach ynghylch sut i ddefnyddio’r iaith mewn cyd-destun proffesiynol yn y gweithle.
Bwriad y llawlyfr ymarferol hwn yw cynnig canllawiau iaith ac arweiniad i’r sawl sy’n dymuno defnyddio’r Gymraeg mewn amrywiol ffyrdd yn eu byd gwaith. Gall fod yn addas ar gyfer ystod eang o gefndiroedd ieithyddol a phynciol gan fod y pwyslais ar ddatblygu sgiliau iaith ymarferol a chyffredinol. Mae’n addas ar gyfer disgyblion ysgol, myfyrwyr gradd sy’n dilyn ystod eang o bynciau trwy gyfrwng y Gymraeg, graddedigion sy’n bwriadu gweithio mewn amgylchfyd dwyieithog, unigolion sydd eisoes yn gweithio mewn sefydliadau dwyieithog neu’n dymuno gwneud hynny, a’r sawl sy’n astudio cymhwyster Cymraeg i Oedolion. Gall hefyd gynorthwyo athrawon, darlithwyr, tiwtoriaid a chyflogwyr sy’n cynnig arweiniad yn y maes hwn.
Mae strwythur yr adrannau yn cynnwys cyfarwyddiadau, pwyntiau trafod, tasgau i’w cyflawni ac enghreifftiau neu dempledi. Ceir adnoddau ieithyddol mewn atodiad. Rhoddir cyfle i’r sawl sy’n defnyddio’r llawlyfr ddatblygu amrywiaeth o sgiliau megis dadansoddi enghreifftiau a’u hefelychu, ysgogi trafod a chyfathrebu, gweithio’n annibynnol a chydweithio mewn grwpiau. Rhennir y gyfrol yn dair rhan:
1 Y broses ymgeisio am swydd
2 Tasgau byd gwaith
3 Ymarfer proffesiynol
Wrth gwrs, mae’n rhaid ystyried bod anghenion a gofynion pobl yn dra gwahanol i’w gilydd, ac felly ni chyfyngir y gyfrol i un sector penodol. O’r herwydd, cadwyd natur y tasgau yn benagored fel y gellir eu haddasu yn ôl trywydd neu ddiddordeb personol y darllenydd. Nid bwriad y gyfrol yw cael ei darllen o glawr i glawr – adnodd ydyw yn hytrach i gyfeirio ato fel bo’r galw.
Mae’r atodiad yn cynnwys rhestrau ac awgrymiadau yn y meysydd a ganlyn. Gellir defnyddio pob adran ar gyfer amrywiaeth o dasgau sy’n ymwneud â byd gwaith, ac maent wedi’u seilio ar batrymau defnyddiol ar gyfer dibenion penodol:
1 Geirfa
2 Ansoddeiriau
3 Berfenwau
4 Ymadroddion cyffredinol
5 Cywair
6 Patrymau defnyddiol (hysbysebion swydd, llythyr cais, llythyrau ffurfiol, cyfarfod busnes, arfarnu a gwerthuso)
7 Sgiliau
CYDNABYDDIAETHAU
Hoffwn ddiolch i Brifysgol De Cymru am nawdd i gyhoeddi’r gyfrol, ac i staff Gwasg Prifysgol Cymru am eu cefnogaeth wrth ei llywio drwy’r wasg. Diolch i nifer o gyflogwyr am eu cyfraniad gwerthfawr wrth lunio’r llawlyfr, yn enwedig John Woods, ac yn arbennig i’r sawl sydd wedi rhoi caniatâd i gyhoeddi eu hysbysebion swydd. Diolchaf i Gruffydd Jones ac aelodau eraill o staff Cynulliad Cenedlaethol Cymru, a Gwenith Price ac eraill o swyddfa Comisiynydd y Gymraeg am gyfarfodydd buddiol. Carwn ddiolch hefyd i’m cydweithwyr, yn enwedig Catrin, Gwawr, Angharad, Cyril, Judith a Cris. Mawr yw fy nyled i’r Gwasanaeth Gyrfaoedd a Chyflogadwyedd, ac adran Sgiliau Astudio Prifysgol De Cymru am eu cymorth a’u hadnoddau, a hefyd gwefan Gyrfa Cymru.
Gwerthfawrogaf unrhyw gymorth a gefais gan fy ffrindiau, fy nith Cadi Fflur a’m chwaer Annes Fflur. Cyflwynaf fy niolch pennaf i Llion Iwan am fy nghynnal ar bob cam o’r daith.
CYFFREDINOL: LLUNIO DOGFEN BROFFESIYNOL
Mae’n rhaid cwblhau nifer o ddogfennau amrywiol yn y gweithle. Dyma rai pwyntiau cyffredinol i’w hystyried wrth fynd ati i greu testun safonol a phroffesiynol:
• Beth yw’r nod/pwrpas ac i ba ddiben y caiff y ddogfen ei defnyddio?
• Beth y dylid ei gynnwys, a pha bwyntiau sy’n berthnasol?
• Sut y gellir cyflwyno’r wybodaeth mewn dull clir, syml a dealladwy?
• Pwy yw’r gynulleidfa a beth yw eu hanghenion/disgwyliadau?
• A ydynt yn gyfarwydd â’r maes ac, os felly, faint o wybodaeth sydd ganddynt eisoes?
• Beth yw arddull a chywair y ddogfen?
• Beth yw ei hyd disgwyliedig? A oes modd crynhoi’r wybodaeth mewn pwyntiau bwled?
• A yw hyd y brawddegau a’r paragraffau yn ddigon byr er mwyn hwyluso’r gwaith darllen? Ystyriwch eich dulliau atalnodi.
• Defnyddiwch frawddegau cyflawn, cadarn, gan osgoi ailadrodd a geiriau benthyg o’r Saesneg.
• Defnyddiwch eirfa eang ac amrywiol.
• Sut y dylid strwythuro’r ddogfen – a oes angen penawdau a/neu rifo adrannau neu baragraffau? A oes angen tudalen gynnwys, crynodeb, mynegai neu atodiad?
• Sut fydd y ddogfen yn edrych? Ystyriwch y gofod rhwng y llinellau a’r paragraffau.
• A yw’r diwyg yn cynorthwyo’r darllenydd i ddeall a dilyn y wybodaeth yn rhwydd?
• A oes angen ychwanegu lluniau/siartiau/diagramau/graffiau/tablau er mwyn cyfleu elfennau o’r wybodaeth mewn modd gweledol?
Beth yw Pwrpas y Ddogfen?

Gan fod disgwyl i’r gweithiwr weinyddu trwy gyfrwng y Gymraeg a’r Saesneg yn aml, cynhwysir ymarferion cyfieithu brawddegau fel paratoad at ddrafftio dwyieithog fel sgìl hanfodol yn y gweithle.
ADRAN 1
Y BROSES YMGEISIO AM SWYDD
PENNOD 1: HYSBYSEBION SWYDD
Mae’r adran hon yn cynnwys enghreifftiau o hysbysebion swydd amrywiol sy’n gofyn am sgiliau Cymraeg. Maent yn dangos i’r sawl sy’n chwilio am swydd yr ystod eang o yrfaoedd sy’n gofyn am y gallu i weithio’n ddwyieithog, a chynigir templed ar gyfer yr unigolion sy’n gorfod llunio hysbyseb fel rhan o’u gwaith. Gellir canfod rhagor o hysbysebion trwy edrych ar y gwefannau a ganlyn:
www.lleol.cymru
www.golwg360.cymru
www.swyddle.com
www.safleswyddi.co.uk
Isod, ceir canllawiau ar sut i lunio hysbyseb, ac mae geirfa a phatrymau defnyddiol yn yr atodiad ‘Iaith’ yng nghefn y llawlyfr. Gall y pwyntiau trafod a’r tasgau fod o ddefnydd i’r darllenydd wrth ystyried sut i fynd ati i greu hysbyseb, neu gellid eu defnyddio fel sail i weithgareddau dosbarth ac ymchwil pellach. Ceir patrymau defnyddiol yn yr atodiad (gw. adran 6(i) a (iv)).
Fel arfer, mae tair rhan i hysbyseb swydd:
1 Disgrifiad cryno o’r swydd.
2 Rhestr fanwl o ddyletswyddau/cyfrifoldebau er mwyn cyflawni’r swydd.
3 Manyleb person (rhestr o nodweddion hanfodol a dymunol yn disgrifio’r math o berson sydd ei angen ar gyfer y swydd).
Gall yr hysbyseb hefyd gynnwys gwybodaeth am gefndir y sefydliad, ei werthoedd a’i genhadaeth, pwrpas neu ddiben y swydd, ei chyddestun a thelerau neu amodau’r swydd – er enghraifft, hawliau, gwyliau, manylion y tîm/adran waith y cyflogai, ac i bwy y bydd yn atebol.
(i) Swydd-ddisgrifiadau
Canllawiau: llunio hysbyseb swydd
• Manylion: teitl y swydd, cyflog, lleoliad, cytundeb, telerau, dyddiad cau, manylion cyswllt ar gyfer gwybodaeth bellach.
• Amlinellu natur/pwrpas y swydd, gan gynnwys braslun o’r dyletswyddau/cyfrifoldebau.
• Disgrifio’r math o berson sy’n gymwys ar gyfer y swydd, neu ddisgwyliadau’r cyflogwr ar gyfer y sawl a benodir.
• Gellir darparu cefndir y sefydliad yn fras a/neu nodi gyda phwy y bydd y sawl a benodir yn cydweithio/yn atebol iddynt.
• Crynhoi nodweddion y swydd.
Canllawiau: dyletswyddau
• Defnyddio amrywiaeth o ferfau i nodi’r dyletswyddau.
• Rhestru dyletswyddau penodol/arbenigol sy’n ymwneud â’r swydd, a rhai mwy penagored sy’n cwmpasu unrhyw ddyletswyddau cyffredinol. Gellir eu blaenoriaethu a’u gosod mewn trefn benodol.
Canllawiau: manylebau person
• Gellir defnyddio categorïau ar gyfer disgwyliadau’r cyflogwr er mwyn blaenoriaethu pa nodweddion perthnasol sydd eu hangen ar gyfer cyflawni’r swydd – er enghraifft, hanfodol/dymunol/manteisiol.
• Gellir defnyddio penawdau er mwyn gosod anghenion y cyflogwr mewn grwpiau perthnasol – er enghraifft, profiad, gwybodaeth, sgiliau, cymwysterau, hyfforddiant, priodoleddau, rhinweddau, arall.
• Defnyddio amrywiaeth o ansoddeiriau ac ystod o ymadroddion, gan fanylu ar lefel y gallu/profiad/sgiliau angenrheidiol – er enghraifft, ‘Mae angen sgiliau cyfathrebu o safon uchel ’.
Pwyntiau trafod
• Crynhowch brif nodweddion hysbyseb swydd.
• Dewiswch dair hysby